معماری ایلخانی آذربایجان: پژوهشی در ارک تبریز

thesis
abstract

سرزمین پهناور آذربایجان یکی از خاستگاههای تمدن ایرانی می باشد که در گذر تاریخ سهم ارزنده ای در شکوفایی فرهنگی آن داشته است. فرهنگ آذربایجان در سیر تکوین هنر معماری ایران دارای جایگاه ویژه ای می باشد. زیر که سبک معماری آذربایجان یکی از چهار سبک هنر معماری اسلامی ایران است و در حقیقت معماری عصر صفویه را با معماری عصر سلجوقی پیوند می دهد. پس از تهاجم ویرانگر سپاه مغول به ایران و تشکیل سلسله ایلخانی، آذربایجان محور و کانون تمدن ایرانی می شود و عصر رسانس فرهنگ و هنر آذربایجان فرا می رسد . سده های هفتم و هشتم هجری قمری را می توان عصر طلایی هنر معماری آذربایجان دانست که با عصر اصلاحات فارابی آغاز می شود و در این هنگام مکتب معماری تبریز به عرصه تاریخ هنری معماری ایران گام می نهد. سبک معماری آذربایجان که از سه مکتب شروان، نخجوان و تبریز شکل می گیرد، در عصر ایلخانی با مکتب معماری تبریز شکوفا می شوذ . شاهکارهایی چون غازانیه، سلطانیه، رشیدیه و مجموعه علیشاه در مکتب معماری تبریز پدید می آیند. یکی از یادگارهای شکوهمند مکتب معماری تبریز، ارک علیشاه می باشد که از آن با نام های مسجد علیشاه، طاق علیشاه و ارک تبریز هم یاد می شود. مجموعه معماری علیشاه در خارج از شهر تبریز و در فاصله سالهای 715 تا 739 ه. ق به سفارش، پشتیبانی و سرمایه وزیر تاج الدین علیشاه ساخته شد. یک مسجد جامع، خانقاه، مدرسه و آرامگاهی ناتمام به شکل یک ایوان بلند به این مجموعه شکل می بخشیدند. تحقیقات این رساله پژوهشی که بر محور کاوش های باستانشناسی و تاریخ هنر معماری انجام گرفته است، نه تنها ثابت می کند که ارک تبریز بازمانده همان جامع علیشاه نیست بلکه نشان میدهد مسجد جامع علیشاه و دیگر بناهای مجموعه معماری علیشاه در جبهه شرقی اراک علیشاه قرار داشته اند. ارک تبریز بازمانده ایوانی سترگ می باشد که روزگاری بلندترین طاق آهنگ جهان به ارتفاع 63 م بر فراز آن استوار بوده است. این ایوان با دهانه ای به پهنای 4/30 م، ژرفای 2/14 م و بلندی 36م تا پاکارقوس، بزرگترین و بلندترین ایوان و طاقبند شناخته شده در تاریخ هنر معماری جهان می باشد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

نقش مهرهای تزئینی در معماری دورۀ ایلخانی

در معماری دوران اسلامی، معمار، همیشه سعی کرده‌است که به نحوی فضای داخلی و خارجی را به طرق مختلف تزئین نماید. یکی از این تزئینات، آجرکاری است که در معماری دورة ایلخانی ـ قبل و بعد از آن ـ رواج داشته و به دو صورت بوده‌است. در این دوره، آجرهایی مورد استفاده بوده (پیش بر) که قبل از پختن به آن فرم می‌داده‌اند و بسیار با محاسبه ساخته می‌شده است و چون تیشه‌خور نبوده‌اند فواصلی بین آنها ایجاد می‌شده‌ و...

full text

رهیافتی تاریخی به شهرسازی و مجموعه های معماری تبریز عهد ایلخانی

چکیده بر مبنای اسناد تاریخی، احداث مجموعه­های عظیم معماری و شهرک­های اقماری در تبریز عهد ایلخانی در سراسر تاریخ معماری و شهرسازی شرق اسلامی بالاخص ایران ­کم­نظیر و کم­­سابقه بوده است. این توسعۀ مجموعه­های معماری و شهرک­های مهندسی­ساز ارتباطی مستقیم با افزایش جمعیت و گسترش تجارت بین­المللی در قلمرو پادشاهی پهناور ایلخانان داشته است. متأسفانه زلزله‌های مهیب سال­های 997 و 1143 و 1193 ه. ق. تبریز ر...

full text

حذف هویت قاجاری ارک علی‌شاه تبریز با مرمت به شیوة پاکسازی سبکی

معماری نظامی عهد قاجاری یکی از مباحثی است که در تاریخ معماری ایران کمتر بدان توجه کارشناسی شده است. ارک علی‌شاه تبریز یکی از آثار معماری نظامی عهد قاجاری و از اسناد عینی و مدارک مادی بر جای مانده از جنگ‌های ایران و روس است که در تمامی گزارش‌های تاریخی عهد قاجاریه از آن با عنوان ارک شهر و قلعة تبریز یاد شده است. کاوش‌های باستان‌شناختی سال 1350 ه. ش در محوطة ارک علی‌شاه تبریز، با سرپرستی و هدایت ...

full text

نقش مهرهای تزئینی در معماری دورۀ ایلخانی

در معماری دوران اسلامی، معمار، همیشه سعی کرده است که به نحوی فضای داخلی و خارجی را به طرق مختلف تزئین نماید. یکی از این تزئینات، آجرکاری است که در معماری دورة ایلخانی ـ قبل و بعد از آن ـ رواج داشته و به دو صورت بوده است. در این دوره، آجرهایی مورد استفاده بوده (پیش بر) که قبل از پختن به آن فرم می داده اند و بسیار با محاسبه ساخته می شده است و چون تیشه خور نبوده اند فواصلی بین آنها ایجاد می شده و ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023